ความเชี่ยวชาญของศูนย์ปฏิบัติการ

วิจัย  พัฒนาเทคโนโลยี และสร้างนวัตกรรมด้านสิ่งแวดล้อมและการอนุรักษ์พลังงาน อาทิ เทคโนโลยีการบำบัดน้ำและน้ำเสีย  (water and wastewater treatment technology)  เทคโนโลยีการนำน้ำที่ใช้แล้วกลับมาใช้ใหม่  (water reuse and recycle technology)  เทคโนโลยีการลดและดักจับก๊าซเรือนกระจก  (greenhouse gas capture and sequestration) การจัดการของเสียและการแปลงของเสียเป็นพลังงาน (waste management and waste to energy) เทคโนโลยีพลังงานสะอาดและพลังงานหมุนเวียน เทคโนโลยี  (clean energy and renewable energy technology)  อาคารเอนุรักษ์พลังงาน  (building energy conservative technology)  นวัตกรรมอาคารเขียวและวัสดุสีเขียว  (green building and green material innovation)  ผลิตภัณฑ์คาร์บอนฟุตพรินต์  (carbon footprint of product) เป็นต้น 

ข้อมูลเบื้องต้นของศูนย์ปฏิบัติการ

การสร้างการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเป็น 1 ใน 6 วิสัยทัศน์สำหรับประเทศไทยปี พ.ศาสตราจารย์ 2580 และถูกกำหนดให้เป็นส่วนหนึ่งของแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศาสตราจารย์ 2561-2580) ซึ่งปัญหาของการเกิดมลภาวะด้านสิ่งแวดล้อมและการใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่อย่างจำกัดอย่างไรให้มีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลสูงสุด ตลอดจนการจัดการลดมลภาวะ การสร้างนวัตกรรมและส่งเสริมอุตสาหกรรมให้มีความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม จึงเป็นประเด็นท้าทายต่อการขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศไทยให้เกิดความยั่งยืน (Sustainable development) ในทุกมิติ ไม่ว่าจะเป็นภาคส่วนเศรษฐกิจ สังคม การองศาสตราจารย์ึกษา และรวมถึงวัฒนธรรม 

โดยเฉพาะบริบทใหม่ของประเทศไทยที่ต้องการปรับเปลี่ยนโครงสร้างเศรษฐกิจไปสู่ระบบเศรษฐกิจฐานนวัตกรรมโดยผ่านแนวคิดของการสร้างระบบการขับเคลื่อนเศรษฐกิจใหม่ (New growth engine) ผ่านการขับเคลื่อนด้วย 10 อุตสาหกรรมเป้าหมาย ซึ่งประกอบไปด้วย 5 อุตสาหกรรมเดิมที่มีศักยภาพ (First S-curve) และ 5 อุตสาหกรรมอนาคต (New S-curve) ซึ่งทุกอุตสาหกรรมล้วนจำเป็นต้องมีการเติบโตแบบ Sustainable growth และ Be Environmentally-friendly ไม่ว่าจะเป็นการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่ยั่งยืนเพื่อลดผลกระทบสิ่งแวดล้อม (Infrastructure development with low environmental impacts) การเลือกใช้พลังงานสะอาด (Clean energy) หรือพลังงานทดแทน/พลังงานหมุนเวียน (Renewable/Recycle energy) การสร้างนวัตกรรมและออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ปลดปล่อยมลภาวะสู่สิ่งแวดล้อมต่ำ (Innovation and product design with low pollutions) การแยกและกำจัดของเสีย (Separation and disposal of wastes) การนำของเสียกลับมาใช้ใหม่ (Waste reuse/recycle) ตลอดจนการตรวจสอบและการเฝ้าระวังมลพิษ (Pollution measurement and monitoring) และการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อกักเก็บหรือกำจัดมลพิษสมัยใหม่ (Modern development for pollution treatment and disposal)

นอกจากนี้ บนเวทีโลกได้มีการกำหนดเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals, SDGs)  โดยองค์การสหประชาติ (United Nations) สำหรับปี 

ค.ศาสตราจารย์ 2030 ไว้ 17 เป้าหมาย โดย 9 ใน 17 เป้าหมายของ SDGs จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องการอาศัยการวิจัย พัฒนา และการเข้าถึงเทคโนโลยีด้านสิ่งแวดล้อมและอนุรักษ์พลังงานที่ดีและต่อเนื่องดังปรากฎในรูปที่ 39 อาทิ การมีสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี (Good health and well-being) การจัดการน้ำและสุขาภิบาล (Clean water and sanitation) พลังงานสะอาดที่ทุกคนเข้าถึงได้ (Affordable and clean energy) อุตสาหกรรม นวัตกรรม และโครงสร้างพื้นฐาน (Industry, innovation and infrastructure) เมืองและถิ่นฐานมนุษย์อย่างยั่งยืน (Sustainable cities and communities) แผนการบริโภคและการผลิตที่ยั่งยืน (Responsible consumption and production) การรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate action) การใช้ประโยชน์จากมหาสมุทรและทรัพยากรทางทะเล (Life below water) และ การใช้ประโยชน์จากระบบนิเวศทางบก (Life on land) เป็นต้น และยังเป็นปัจจัยสนับสนุนและส่งเสริมให้ SDGs ที่เหลืออื่น ๆ สามารถบรรลุเป้าหมายได้ อาทิ ขจัดความยากจน (No poverty) ขจัดความหิวโหย (Zero hunger) การองศาสตราจารย์ึกษาที่เท่าเทียม  (Quality education) ลดความเหลื่อมล้ำ (Reduced inequalities) สังคมสงบสุข ยุติธรรม ไม่แบ่งแยก (Peace, justice and strong institutions) และหุ้นส่วนความร่วมมือเพื่อ

การพัฒนาที่ยั่งยืน (Partnerships for the goals) ซึ่งมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือก็ให้ความสำคัญกับการพัฒนามหาวิทยาลัยตามเป้าหมายของ SDGs ผ่านกระบวนการเรียนการสอนและการวิจัยอันเป็นเครื่องมือหลักของมหาวิทยาลัย เพื่อให้สอดคล้องกับระบบการพัฒนาของโลกในอนาคต

รูปที่ 2 การตอบสนองของศูนย์ฯต่อความต้องการของบริบทโลก 

ศูนย์เทคโนโลยีสิ่งแวดล้อมและอนุรักษ์พลังงาน มีบทบาทหน้าที่ของศูนย์ฯเพื่อให้เป็นแหล่งบูรณาการเทคโนโลยีและสนับสนุนส่งเสริมการสร้างนวัตกรรม โดยจัดให้มีโครงสร้างพื้นฐานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่พร้อมรองรับกิจกรรมวิจัย พัฒนานวัตกรรม การบริการวิชาการ และการเสริมสร้างพัฒนาความรู้ในด้านสิ่งแวดล้อมและการอนุรักษ์พลังงานให้แก่นักศึกษาและบุคลากรของมหาวิทยาลัย โดยมีเป้าหมายหลัก ดังนี้

1.     เป็นแหล่งบูรณาการเทคโนโลยีและสนับสนุนส่งเสริมการนวัตกรรม (Integrate technology and accelerate innovation center) รองรับกิจกรรมวิจัย/นวัตกรรม การบริการวิชาการ และการอบรมพัฒนาบุคลากรให้แก่นักศึกษาและบุคลากรในด้านเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อมและอนุรักษ์พลังงาน 

2.     ดำเนินกิจกรรมวิจัยพัฒนาร่วมกับภาคเอกชน (Cooperative research with private sectors) และเป็นศูนย์การเรียนรู้เพื่อพัฒนาวิสาหกิจเริ่มต้นในด้านเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อมและอนุรักษ์พลังงาน (Startups and innovation learning center for environmental and energy conservation technology)

3.     เป็นศูนย์วิเคราะห์ทดสอบคุณภาพสิ่งแวดล้อมขั้นสูงในระดับประเทศ (National environmental quality testing laboratory) และมีโครงสร้างพื้นฐานเพื่อขยายผลงานวิจัยไปสู่การใช้ประโยชน์ (Translational research infrastructure) อาทิ โรงงานสาธิต (Demonstration plant) สำหรับเทคโนโลยีพลังงานสะอาดและพลังงานสีเขียว (Clean & green energy technology) พลังงานหมุนเวียน (Recycle energy) และพลังงานทางเลือก (Renewable energy)

ซึ่งจะตอบสนองต่อการขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศไทยให้เกิดความยั่งยืนตามแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ช่วยแก้โจทย์ในการบรรลุตัวชี้วัดเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนบนเวทีโลก อีกทั้งช่วยส่งเสริมให้การดำเนินพันธกิจในด้านการองศาสตราจารย์ึกษาในฐานะที่ มจพ. เลือกเป็นมหาวิทยาลัยในด้านเทคโนโลยี การส่งเสริมการวิจัย บริการวิชาการและการจัดอบรมพัฒนาบุคลากรเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและตรงกับความต้องการการพัฒนาของภาคอุตสาหกรรมสู่อุตสาหกรรมยั่งยืน รวมถึงความต้องการการส่งเสริมและยกระดับห้องปฏิบัติการทดสอบด้านสิ่งแวดล้อมที่มีอยู่ให้พร้อมเข้าสู่ห้องปฏิบัติการทดสอบระดับสากลในอนาคต

บริการของศูนย์ปฏิบัติการ

1. ให้บริการคำปรึกษา วิจัย และพัฒนาเทคโนโลยีการจัดการสิ่งแวดล้อมและการอนุรักษณ์พลังงาน

2. การตรวจและวิเคราะห์คุณภาพสิ่งแวดล้อม และประสิทธิภาพการใช้พลังงาน

3. การออกแบบและพัฒนาระบบบำบัดสิ่งแวดล้อม

4. การออกแบบและพัฒนาระบบพลังงานสะอาดและพลังงานหมุนเวียน

5. การประเมินคาร์บอนฟุตพริ้นท์ของผลิตภัณฑ์และพัฒนานวัตกรรมสีเขียว